Dit taakveld gaat over de ruimtelijke ontwikkeling dat betekent het zo goed mogelijk inrichten en gebruiken van beschikbare ruimte van een gebied. In dit taakveld gaat het over het gehele grondgebied van Best. We proberen er een prettige, gezonde, veilige en duurzame woon-, werk- en recreatieve omgeving van te maken . We hebben het dan over de omgevingsvisie en omgevingsplannen, beleidsontwikkeling en uitvoeringsprojecten als het gaat om volkshuisvesting, natuur en landschap en de verandering van het landelijk gebied, ontwikkelen van het stationsgebied, projecten met bouwgrondexploitaties (zie ook de risicoparagraaf) en ruimtelijke initiatieven van derden. Ook de vergunningverlening met toezicht en handhaving maakt hiervan onderdeel uit.
Binnen dit taakveld werken we ook in regionaal verband, met name binnen Stedelijk Gebied Eindhoven (SGE), Metropool Regio Eindhoven (MRE) en Stichting Landschap Het Groene Woud (als gebiedsgerichte uitvoeringsorganisatie binnen Van Gogh Nationaal Park (in oprichting)).
Omgevingswet, vergunningverlening en toezicht en handhaving
De verwachting is dat de Omgevingswet op 1 januari 2023 in werking treedt. Deze wet is bedoeld om uiteindelijk de ruimtelijke procedures makkelijker te maken voor inwoners en ondernemers. Tegelijkertijd met de Omgevingswet treedt ook de Wet Kwaliteitsborging bouw (Wkb) in werking. De doelen van deze wet gaan over een betere positie van de bouwconsument en een betere bouwkwaliteit. In 2022 zijn we gestart met de voorbereiding van het Omgevingsplan. Het Omgevingsplan vervangt uiteindelijk de bestemmingsplannen. In 2023 starten we met het woongebied Hoge Akker, Speelheide en de Leeuwerik. Daarna volgen andere woongebieden, bedrijventerreinen, het centrum en het buitengebied. Het opstellen van het definitieve Omgevingsplan voor de hele gemeente duurt minimaal tot 2025. De inwerkingtreding van zowel de Omgevingswet als de Wkb hebben invloed op het 'vergunningenpakket', de inzet van toezicht en handhaving en de legesinkomsten. In 2023 en 2024 zetten we daarom extra in op monitoring en evaluatie, om zo goed en tijdig mogelijk te kunnen bijsturen en deze cijfers aan te leveren voor de evaluatie van het Rijk. Ook de kwaliteit van dienstverlening houden we daarbij in de gaten.
Wonen en volkshuisvesting
Gemeente Best heeft de ambitie om een comfortabele en inclusieve woongemeente te zijn. De komende jaren staan in het teken van een flinke woningbouwopgave, waarin de begrippen comfortabel en inclusief steeds het vertrekpunt vormen voor de invulling van onze woningbouwlocaties. Denk aan de Aarlesche Erven en Steegsche-Velden. Verder zetten we samen met de ontwikkelaars onder andere in op bouwen in het stationsgebied. Best spant zich in om in 20 jaar tijd 4.100 woningen te bouwen. Dit volgt uit de regionale Woondeal (2019) en het Afsprakenkader Wonen SGE (2022). Voor de eigen woonbehoefte moet de gemeente zo'n 2.400 woningen bouwen. Ongeveer een derde deel van het totaal te bouwen woningen is bedoeld voor sociale woningbouw.
Op dit moment zijn ongeveer 3.485 woningen opgenomen in ons woningbouwprogramma . De harde plancapaciteit (vastgestelde plannen op basis waarvan de gemeente omgevingsvergunningen kan verlenen voor het bouwen van woningen) bedraagt 2.139 woningen. Hiervan moeten de komende jaren nog ruim 1.100 worden gebouwd. De zachte plancapaciteit bedraagt bijna 1.350 woningen. Deze zachte plannen bevinden zich in verschillende stadia van de voorbereiding. De gemeente zet zich ook in 2023 in om deze plannen zo snel mogelijk 'hard' te krijgen.
We starten nog dit jaar met een verkenning naar de mogelijkheden om de "rafelranden" rond Aarlesche Erven en Steegsche Velden te ontwikkelen. We vinden het belangrijk om de versterking van natuur en landschap te zoeken. In aanvulling op de bestaande bouwplannen liggen er kansen voor (innovatieve) woningbouw. Een ontwikkeling vraagt om een zorgvuldige afweging en regionale afstemming. De verkenning moet in 2023 leiden tot een uitvoeringsvisie. We hopen in 2025 te starten met het bouwen van de woningen.
Een groot niet-woningbouwproject is de ontwikkeling van de stedenbouwkundige visie op het Dorpsplein en de voorbereidingen op de bouw van een nieuw pand waar gemeentehuis en Bestwijzer in 'Samengaan'.
Beleid en instrumenten
In 2023 wordt het Bestse Woonprogramma vastgesteld. Niet alleen de bekende woonthema’s krijgen een plek; in het kader van de vergrijzing en ontwikkelingen in de zorg, maken de woon-zorgopgaven integraal onderdeel uit van het programma. Met de vaststelling start meteen de uitvoering van de acties die in dit programma zijn opgenomen.
In 2023 willen we regels vaststellen om bedrijfsmatige, kamergewijze verhuur te beperken. We starten met de bijstellen van onze gemeentelijke huisvestingsverordening en komen we met een advies over het nut van opkoopbescherming in onze gemeente in aanvulling op de reeds bestaande regels voor zelfbewoning.
Jaarlijks maken wij prestatieafspraken met corporaties over voldoende betaalbare woningen, leefbaarheid, duurzaamheid en zorg. Ook in 2023 krijgt dit een vervolg. Op dit moment zijn wij aan het bekijken of we de grondprijssystematiek die de gemeenten in het Stedelijk Gebied EIndhoven hanteren bij moeten stellen. Hierbij is bijzondere aandacht voor de grondprijs voor sociale woningbouw. De uitkomsten hiervan verwerken we in 2023 in ons gemeentelijke grondbeleid.
Wijkversterking Wilhelminadorp en Kantonnier
We zijn bezig met de wijkversterkingsaanpak van Wilhelminadorp en Kantonnier samen met ons inwoners, organisaties en ondernemers. We vinden inwonersparticipatie heel belangrijk in dit project. Het doel is om meer vertrouwen in elkaar te krijgen. Het integrale wijkteam wordt als een van de middelen ingezet en de bekendheid van het wijkteam neemt steeds meer toe. Ook de bereidheid om meldingen te doen en de weerbaarheid onder de buurtbewoners neemt veel toe. Kleine en grotere ideeën/plannen worden samen met de inwoners/ondernemers afgestemd en opgepakt. Het verder vorm geven van het participatieproces als het gaat om de gebiedsvisie vraagt in 2023 extra inzet en middelen. De huidige financiering van het Rijk voor de wijkversterking vervalt eind 2022. We gaan door met verfijning van de inzet van het wijkteam, de social media campagnes en de overige bestaande communicatiemiddelen. Daarnaast organiseren wij regelmatig een bijeenkomst of werksessie met inwoners, organisaties en ondernemers.
Buitengebied
De uitvoering van de Structuurvisie buitengebied nemen we mee als programma in de Omgevingsvisie. De afgelopen jaren lag de focus op het hydrologisch herstel (het onderzoeken van het gedrag van water) van het Langven en de recreatief-landschappelijke gebiedsontwikkeling in De Vleut. Met ingang van 2023 werken we met een programmatische aanpak van uitvoeringsprojecten. Bijzondere aandacht heeft de vastgestelde aanpak met integraal beheer van het natuurgebied Nieuwe Heide en Oud Meer in samenwerking met gemeente Son en Breugel. Verder is van belang dat de gemeente de verplichting nakomt om vanuit provinciaal beleid al gerealiseerde stedelijke ontwikkelingen te compenseren met investeringen in het landschap. Hiervoor hebben we nog een opgave die we (co)financieren uit het Landschapsfonds. Bij extra ambities zijn aanvullende financieringsmiddelen vereist.
Het succesvolle streeknetwerk in Het Groene Woud (stedendriehoek Den Bosch-Tilburg-Eindhoven) met projecten op natuur en landschap, erfgoed en (vrije tijds)economie zetten we voort als onderdeel van de netwerksamenwerking Van Gogh Nationaal Park. In Stedelijk Gebied Eindhoven-verband nemen we strategische en operationeel deel aan de samenwerking, waarbij alle individuele gemeenten zijn vertegenwoordigd in het Strategisch Partneroverleg. In 2023 evalueren we de samenwerking.
Na een uitgebreid traject is het bestemmingsplan buitengebied in 2022 vastgesteld door de raad. In de komende jaren is het mogelijk dat inzet van de gemeente nodig is om te komen tot een onherroepelijk bestemmingsplan. Bij toegekende beroepen dient de gemeenteraad herstelbesluiten te nemen.
Capaciteit en monitoring
Om de uitdagingen die de woningbouwopgave met zich meebrengt aan te kunnen is het nodig de ambtelijke capaciteit per 2023 uit te breiden met één fulltime werknemer voor projecten en ruimtelijk beleid.